This document contains a compilation of reports received by American Intelligence regarding the activities of the leader of the Armenian nationalists Drastamat Kanayan (also known as Dro) during World War II. The document has been kept in the archives of the CIA for more than half a century and only published in 2007 after the adoption of a law in the USA on the removal of secrecy from documents relating to Nazi war crimes. The style of the document is peculiar – it is a set of messages received at different times (all messages are dated), and the names of the characters are indicated each time a little differently because the officials who received the reports recorded them aurally.
The document draws the following picture. Dro, the former Minister of Military of Armenia in 1920 and who played a significant role in the aggressive wars of Armenia against Azerbaijan and Georgia, after the annexation of Armenia to the USSR, emigrated and lived in Romania, working for an oil company. German intelligence establishes a connection with him, hoping, with his help to attract Armenian nationalists to their side. The document also indicates that Dro collaborated with the Anti-Bolshevik Bloc of Peoples, the organization in which Nazi intelligence participated. According to this dossier, it is curious to see that after the war, Dro worked for British intelligence for some time, and the reason for his move to Beirut indicates the assistance of the Arab side in the war against the young state of Israel.
Bu sənəd Amerika kəşfiyyatının erməni millətçilərinin lideri Drastamat Kanayanın (Dro kimi də məşhurdur) İkinci Dünya müharibəsi illərində fəaliyyəti haqqında əldə etdiyi məlumatların kompilyasiyasıdır.
Sənəd yarım əsrdən çox MKİ-nin arxivlərində saxlanılır və 2007-ci ildə ABŞ-da nasistlərin hərbi cinayətlərinə aid sənədlərin üzərindən məxfiliyin götürülməsi haqqında qanunun qəbul edilməsi nəticəsində dərc olunur. Sənədin üslubu özünəməsxusdur – o, müxtəlif vaxtlarda (bütün məlumatlarda tarix qeyd olunmuşdur) alınan məlumatlar toplusudur, iştirakçı şəxslərin adları isə hər dəfə fərqli tərzdə qeyd olunur, çünki məlumatları alan məmurlar onları eşitdikləri kimi yazırdılar.
1920 -ci ildə Dro Ermənistanın Hərbi Naziri idi və Ermənistanın Azərbaycan və Gürcüstana qarşı təcavüzkar müharibələrində əhəmiyyətli rol oynayırdı, Ermənistan SSRİ-yə birləşdirildikdən sonra o, mühacirət edir, Rumıniyada yaşayır və neft şirkətində çalışır. Dronun köməyi ilə erməni millətçilərini öz tərəfinə çəkmək istəyən alman kəşfiyyatı onunla əlaqə yaradır. Sənəd Dronun nasist kəşfiyyatının iştirak etdiyi Anti-Bolşevik Millətlər bloku ilə əməkdaşlığını da üzə çıxarır.
Maraqlıdır ki, bu sənədə görə, Dro müharibədən sonra müəyyən müddət Britaniya kəşfiyyatına işləyib, Beyruta köçməsinin səbəbi kimi isə gənc İsrail dövlətinə qarşı müharibə edən ərəb tərəfi ilə əməkdaşlığı qeyd olunur.
Этот документ представляет собой компиляцию сообщений, полученных американской разведкой касательно деятельности лидера армянских националистов Драстамата Канаяна (известного также как Дро) в годы Второй мировой войны. Документ более полувека хранился в архивах ЦРУ и был опубликован в 2007 году в результате принятия в США закона о снятии секретности с документов, касающихся военных преступлений нацистов. Стилистика документа своеобразная – он представляет собой набор сообщений, полученных в разное время (все сообщения датированы), а имена действующих лиц указываются каждый раз немного по-разному, потому что чиновники, получавшие донесения, записывали их на слух.
Документ рисует следующую картину. Дро, бывший военным министром Армении в 1920 году и сыгравший немалую роль в агрессивных войнах Армении против Азербайджана и Грузии, после присоединения Армении к СССР эмигрировал и проживал в Румынии, работая в нефтяной компании. С ним устанавливает связь немецкая разведка, надеющаяся с его помощью привлечь на свою сторону армянских националистов. В документе также указывается, что Дро сотрудничал с Антибольшевистским блоком народов, в организации которого участвовала нацистская разведка. Любопытно, что после войны Дро, судя по этому досье, работал какое-то время на британскую разведку, а как причину его переезда в Бейрут указывается содействие арабской стороне в войне против молодого государства Израиль.