Heiko Kruger is an attorney at law specializing in international and European legal affairs. Besides his research activity, he is mainly engaged in the realization of development projects in Africa and Asia financed by international public funds.

Nagorno-Karabakh (Legal Assessment)  

The article studies two core legal aspects of the Nagorno-Karabakh conflict. In the first part, it analyses the questions of whether the Armenian side may invoke a right to secession which might have arisen either from Soviet or international law. The second part looks into the legal status Nagorno-Karabakh possesses*, whether it is a part of the Republic of Azerbaijan or it gained independence.   

The legal assessment concludes that neither Soviet law nor international law has provided a right to secession for Karabakh Armenians, that Armenia is clearly violating international law, and the region’s belonging to Azerbaijan is internationally confirmed. 

The legal status is considered a subject of negotiation instead of the basis with which to start. 

Despite the clear legal situation, attempts at conflict resolution are ambiguous as far as legal issues are concerned.

Furthermore, the author concludes that this finding striking considering the western nations’ calls to uphold the rule of law within the countries affected by secession.

*the year of publication is 2013.  

The case of Nagorno-Karabakh, in particular, reveals that the involvement of foreign states is even one crucial reason why secession conflicts are so complex and difficult to resolve. Contradictory and inconsistent foreign interests strengthen the positions of both conflicting sides and make it harder for the parties to give in and to compromise, irrespective of the current legal status. As regards the Karabakh case, the Minsk Group Co-Chair countries, Russia, France, and the United States, are torn, as mediators, between the strategic importance of both conflicting sides. Russia, for its part, in particular, seems to pursue a policy of maintaining a situation of “controlled instability” through the assistance of both sides. Moreover, a historical bond between Russia and Armenia and strong Armenian diasporas in France and the United States make it difficult to clearly oppose Armenian positions.

To find the key to conflict resolution, it, therefore, seems to be inevitable that the status issue or any other particular intractable legal question must be referred to an impartial institution such as the International Court of Justice. This is true for the Karabakh case, but also for other cases of secession. However, the inclusion of the ICJ does not mean that conflict management provided by foreign states necessarily becomes redundant—quite the contrary. International conflict management and procedures before the court must ultimately be combined.

Hayko Krüger beynəlxalq və Avropa hüququ üzrə ixtisaslaşmış vəkildir. Tədqiqat fəaliyyəti ilə yanaşı o, əsasən, Afrika və Asiyada beynəlxalq ictimai fondlar tərəfindən maliyyələşdirilən inkişaf layihələrinin həyata keçirilməsində iştirak edir.

Dağlıq Qarabağ (Hüquqi qiymətləndirmə)

Məqalədə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin iki əsas hüquqi aspekti araşdırılır. Birinci hissədə Ermənistanın SSRİ qanunları və ya beynəlxalq hüquq baxımından ayrılmaq hüququnun olub-olmaması təhlil edilir. İkinci hissədə isə Azərbaycan Respublikasının tərkib hissəsi və ya müstəqil dövlət kimi çıxış etməyindən asılı olmayaraq Dağlıq Qarabağın hüquqi statusu araşdırılır.

Hüquqi qiymətləndirmə nəticəsində müəllif nə sovet qanunlarının, nə də beynəlxalq qanunların Qarabağ ermənilərinə ayrılma hüququ vermədiyini bəyan edir. O, Ermənistan tərəfindən beynəlxalq hüquq normalarının açıq-aşkar pozulduğu və həmin ərazilərin Azərbaycana məxsusluğunun dünya birliyi tərəfindən şərtsiz tanınması qənaətinə gəlir. Hüquqi status isə danışıqların predmeti kimi qəbul edilməlidir və onların aparılması üçün əsas ola bilməz.

Hüquqi vəziyyətin aydın olmasına baxmayaraq münaqişənin həlli cəhdləri hüquqi məsələlərə gəldikdə birmənalı deyil. Bundan əlavə, müəllif Qərbin separatizm mövzusuna gəldikdə qanunun aliliyinə davamlı dəstəyini nəzərə alaraq bunu qəribə hesab edir.

*nəşr tarixi 2013

Xüsusilə, Dağlıq Qarabağ məsələsi göstərir ki, xarici dövlətlərin müdaxiləsi münaqişələrin bu qədər mürəkkəb və çətin həll olunmasının başlıca səbəblərindən biridir. Xarici dövlətlərin ziddiyyətli və qərəzli maraqları münaqişənin hər iki tərəfinin pozisiyalarını möhkəmləndirərək tərəflərdən hər hansı birinin mövcud hüquqi statusundan asılı olmayaraq təslim olması və ya güzəştə getməsi məsələsini daha da çətinləşdirir. Qarabağ məsələsinə gəldikdə, Rusiya, Fransa və ABŞ kimi Minsk qrupunun həmsədr ölkələri vasitəçi rolunda çıxış edərək onlar üçün böyük strateji əhəmiyyətə malik olan iki ölkə arasında qalırlar. Rusiya öz növbəsində hər iki tərəfi dəstəkləyərək “nəzarət olunan qeyri-sabitlik” vəziyyətini qoruyub saxlamaq siyasətini həyata keçirir. Üstəlik, Rusiya ilə Ermənistan arasındakı tarixi əlaqə, Fransa və ABŞ-dakı güclü erməni diasporaları erməni tərəfinə açıq şəkildə qarşı çıxmağı çətinləşdirir.

Münaqişənin həlli üçün status məsələsinin və ya hər hansı bir başqa həll olunmayan hüquqi məsələnin Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi kimi neytral bir quruma təqdim edilməsi zəruridir. Bu, təkcə Qarabağ məsələsi üçün deyil, separatizmlə bağlı istənilən digər məsələ üçün də doğrudur. Bununla belə, BƏM-in iştirakı xarici dövlətlərin münaqişənin həllində vasitəçiliyinin artıq olması demək deyil. Bu cür vasitəçilik və məhkəmə öncəsi prosedurlar bir-biri ilə koordinasiya edilməklə həyata keçirilməlidir.

Хайко Крюгер – юрист, специализирующийся на международном и европейском праве. Помимо своей исследовательской деятельности, он участвует в осуществлении финансируемых международным сообществом проектов, направленных на развитие стран Африки и Азии.

Нагорный Карабах (юридическая оценка)  

В статье рассматриваются две главные юридические проблемы, связанные с Нагорно-Карабахским конфликтом. В первой части анализируется вопрос, имела ли армянская сторона право на отделение, с точки зрения, как законов СССР, так и международного права. Во второй части рассматривается правовой статус, который имеет Нагорный Карабах, независимо от того, является ли он частью Азербайджанской республики или независимым государством.   

В результате оценки автор приходит к выводу, что ни советские законы, ни международное право не предоставляют карабахским армянам право на отделение, что Армения безусловно нарушила международное право и что принадлежность региона Азербайджану безусловно признана мировым сообществом. 

Правовой статус же должен рассматриваться как предмет переговоров, а не как основа для их проведения. 

Несмотря на абсолютно однозначную юридическую ситуацию, попытки решения конфликта оказываются довольно двусмысленными, как если бы существовала юридическая неясность.

Автор находит это крайне странным, учитывая постоянные призывы Запада поддерживать верховенство закона в вопросе сепаратизма.

В случае с Нагорным Карабахом, в частности, оказывается, что вмешательство сторонних государств является главной причиной того, что конфликт оказывается таким сложным и трудноразрешимым. Противоречивые и непостоянные интересы иностранных держав усиливают позиции каждой из сторон конфликта и делают нахождение компромисса еще сложнее, несмотря на текущий правовой статус. В частности, страны-сопредседатели Минской группы, Россия, Франция и США, оказываются в ситуации, когда обе стороны, между которыми они должны быть посредниками, имеют для них большую стратегическую важность. Россия особенно выглядит заинтересованной в поддержании ситуации «контролируемой нестабильности», посредством оказания поддержки обеим сторонам. Помимо этого, исторические связи между Россией и Арменией и сильные армянские диаспоры во Франции и США делают для этих стран затруднительным любое противостояние с позицией армянской стороны.

Для нахождения путей к решению конфликта выглядит необходимым, чтобы вопрос статуса и любые другие частные правовые вопросы были вынесены на решение нейтральной стороны, например, Международного суда ООН. Это справедливо не только для Карабахского вопроса, но и для любой другой проблемы, связанной с сепаратизмом. В то же время, участие Международного суда не означает, что посредничество иностранных государств в решении конфликта станет излишним, скорее наоборот. Такое посредничество и досудебные процедуры должны осуществляться в согласованности друг с другом.